IĞDIR’DA SANATIN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Kentler büyüdükçe ihtiyaçları ve problemleri artar. Bunlara yaratıcı çözümler bulmak, kentin hayat kalitesini, yaşam standartlarını artırır. Bu durum, insanların mutlu olmasını ve bulunduğu ortama ait olmasını sağlar. Dolayısıyla kentler için doğru politikaların yürütülmesi çok önemlidir.
Iğdır, gelişmekte olan küçük bir kent… Sorunlarının yanı sıra potansiyeli de var. Azımsanmayacak kentli bir nüfusu olmasına rağmen bu insanların ihtiyacına yönelik kültür ve sanat alanı çok dar. Kentte genel olarak inşaat faaliyetleri üzerine bir gelişim olması gerektiği inancı hâkim. Fakat bir kentin gelişimi, sadece ekonomiyi besleyen belli başlı alanlarla olmaz, aynı zamanda kültür ve sanat alanların çoğalmasıyla mümkün olur. Her ne kadar da kültür ve sanat işleri, yeteri kadar önemsenmese de aslında bir kentin gelişimi için bu alanlar, yumuşak güç olarak hayatidir. Bu bağlamda gelişmiş ülke veya bölgelerin yaklaşımları örnek gösterilebilir.
Iğdır’da kültür ve sanat alanların gelişimi için iyi düşünülmüş yaratıcı politikalara ihtiyaç var. Tabi bu politikaları belirleyecek uzmanlara da… Bu bağlamda genç bir üniversite olan Iğdır Üniversitesi’ne çok iş düşebilir. Üniversitenin yeni şekillenmeye başlayan ve Iğdır’ın tek profesyonel sanat kurumu olan Güzel Sanatlar Fakültesi kadroları danışmanlık yapabilir. Tabi üniversitenin yanı sıra Valilik ve Belediye gibi temel aktörlerin içinde bulunduğu ortak bir çalışma ekibi oluşturulabilir. İlk olarak bu konuda toplantılar, paneller ve hatta konferanslar yapılabilir. Bu sayede Iğdır’ın kültür ve sanat alanlarına yönelik sorunların çözümüne yönelik tespitler ortaya konabilir.
Iğdır’da kültür ve sanat aktiviteleri oldukça az. Bunda sanat mekanlarının ve kurumlarının yetersiz olmasının büyük bir etkisi var. Örneğin kentte bir sanat galerisi yok. Yani görsel sanatlarla uğraşan bir sanatçının eserini sergileyeceği ve etkileşime gireceği bir mekân yok. Bu durum kentin sanat yaşamını olumsuz etkilemektedir. Dolayısıyla kente birkaç sanat mekânının kazandırılması, kentin kültür ve sanat yaşamı için oldukça önemlidir.
Bir kentte mekânsal olanakların yanı sıra sanatsal aktivitelerin de olması gerekiyor. Bu tür aktiviteler hem kentin ekonomisine hem de sanat yaşamına büyük katkı sunar. Örneğin uluslararası bir bienal bahsedilen katkıların yanı sıra kentin tanıtımını da sağlar. Bu bağlamda Iğdır’da düzenli aralıklarla sürdürülen bir uluslararası bienal düzenlenebilir. Bienaller, son dönemlerde kentlerin ekonomik, kültür ve sanat yaşamını canlandıran büyük sanatsal organizasyonlardır. Bienaller sayesinde çok sayıda sanatçı ve ziyaretçi kente gelir, etkileşimde bulunur. Iğdır’da böyle bir organizasyonun olması, uzun vadede Iğdır’ın kent kültürüne ciddi bir katkısı olur. Çok sayıda sanatçının yetişmesini, sanatçı kolektiflerinin ortaya çıkmasını ve sanat galerileri ile mekanlarının çoğalmasını sağlar. Zayıf ve birbirinden kopuk sanat kitlesini bir araya getirebilir, büyütebilir. Kentin kültür yaşamına katkı sağladığı gibi tanıtımını da sağlayabilir. Bu bağlamda Türkiye’de bazı küçük kentlerin bienalleri örnek gösterilebilir: Komagene Bienali (Adıyaman), Sinopla Bienali (Sinop), Çanakkale Bienali ve Mardin Bienali… Bienaller sayesinde bu küçük Anadolu kentlerin ekonomik faaliyetleri, kültür sanat yaşamı oldukça zenginleşti. Öyle ki bu kentler, bu bienallerle anılmaya başlandı. Çok sayıda ulusal ve uluslararası sanatçı, bu kentleri ziyaret ederek üretimlerde bulundu. Ziyaretçiler, ekonomik faaliyetlerden kültür ve sanat faaliyetlerine kadar birçok alana dinamizm kazandırdı.
Iğdır neden bir bienale sahip olmasın? Bu anlamda bazı pozitif yönlere sahip. Örneğin Iğdır’ın enteresan bir konumu var. Ermenistan, Azerbaycan/Nahçıvan ve İran gibi 3 ülkeye sınırı var. Dahası Gürcistan gibi bir ülkeye yakın bir konumda… Konumundan ötürü bu ülkelerdeki sanatçıları ağırlayabilir, o ülkelerle kültürel ve sanatsal etkileşimde bulunabilir. Bu sayede kentin sanat yaşamı zenginleşebilir. Tüm bunlar, kent yaşamını hareketlendiren unsurlardır. Dolayısıyla profesyonel kültür ve sanat alanın büyümesi kentin gelişimini önemli ölçüde etkiler.
Doc. Dr. Sadık Arslan
